Siber güvenlik ve veri gizliliği hakkında bilgi edinmek için temel ilkeleri, önlemleri ve yasal gereklilikleri keşfedin.Siber güvenlik ve veri gizliliği, dijital çağın en kritik meselelerinden biri haline gelmiştir. Günümüzde bireyler ve kurumlar, internetin sunduğu olanaklardan yararlanırken, aynı zamanda çeşitli tehditlerle de karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle, siber güvenlik stratejileri ve veri gizliliği kanunları hakkında bilgi sahibi olmak her zamankinden daha önemli. Bu makalede, siber güvenliğin tanımından başlayarak, veri gizliliği kanunlarının temel ilkelerine, alınması gereken önlemlerden hukuki sorunlara kadar geniş bir yelpazede konuları ele alacağız. Amacımız, okuyuculara siber güvenlik ve veri gizliliği alanındaki yasal gereklilikler ve uygulamalar hakkında derinlemesine bilgi sağlamaktır. Unutmayın, güvenli bir dijital dünya yaratmak hepimizin sorumluluğundadır.
Siber Güvenlik Nedir ve Neden Önemlidir?
Siber Güvenlik, bilgi teknolojileri ve ağ sistemleri üzerinden gerçekleşen zararlı saldırılara karşı koruma sağlama sürecidir. Bu, hem kişisel hem de kurumsal düzeyde verilerin bütünlüğünü, gizliliğini ve erişilebilirliğini güvence altına almayı amaçlar. Günümüz dijital dünyasında, siber tehditler sürekli olarak evrim geçiriyor ve bu nedenle siber güvenlik uygulamaları kritik öneme sahip hale geliyor.
Neden siber güvenlik öncelikli bir konu olmalıdır? İlk olarak, siber saldırılar, işletmelere, devletlere ve bireylere büyük maddi zararlar verebilir. Örneğin, veri ihlalleri sonucunda finansal kayıplar, itibar kaybı ve hukuki sorunlar ortaya çıkabilir. İkinci olarak, kişisel verilerin korunması giderek daha önemli hale gelmektedir. Saldırganlar, kullanıcıların kişisel bilgilerinin çalındığı durumlarla ilgili hesaplarını manipüle edebilir veya kimlik hırsızlığı gerçekleştirebilir.
Bunların yanı sıra, siber güvenlik uygulamaları, sistemlerin ve ağların çalışabilirliğini artırır. Kurumsal yapılar, güçlü güvenlik önlemleri sayesinde operasyonel kesintileri en aza indirir ve iş sürekliliğini sağlar. Sonuç olarak, siber güvenlik sadece tehditleri engellemekle kalmaz, aynı zamanda organizasyonların güvenilirliğini artırarak daha genel bir güven ortamı yaratır.
Siber güvenlik, yalnızca teknik bir alan değil; aynı zamanda bir kültür meselesidir. Kullanıcıların bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi, etkili güvenlik önlemlerinin uygulanmasında büyük rol oynar. Bu nedenle, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde siber güvenlik eğitimi sağlamak, gelecekteki tehditlerle daha iyi başa çıkmamıza yardımcı olacaktır.
Veri Gizliliği Kanunlarının Temel İlkeleri
Veri gizliliği, bireylerin kişisel bilgilerinin korunmasını sağlamayı amaçlayan önemli bir hukuk alanıdır. Siber güvenlik ile sıkı bir bağlantıya sahiptir ve bu nedenle, veri koruma yasaları ve düzenlemeleri belirli temel ilkeler etrafında şekillenmiştir. Bu ilkeler, bireylerin haklarını koruyarak güvenli bir dijital ortam oluşturmayı hedefler.
- Şeffaflık: Kişisel verilerin nasıl toplandığı, kullanıldığı, saklandığı ve paylaşıldığı hakkında açık ve anlaşılır bilgi sağlanmalıdır.
- İzin: Kişisel verilerin işlenebilmesi için bireylerin onayı gereklidir. Verilerin kullanımı hakkında bilgilendirilmiş bir onay alınması esastır.
- Veri Azaltma: Sadece gerekli olan kişisel verilerin toplanması ve işlenmesi gerektiğini ifade eder. Fazla veri toplamak yasaktır.
- Veri Hesap Verebilirliği: Veri işleyicileri, işledikleri kişisel verilerle ilgili sorumluluk taşır. Bireyler, verilerinin nasıl kullanıldığına dair sorular sorabilmelidir.
- Güvenlik: Kişisel verilerin güvenliği için uygun teknik ve organizasyonel önlemler alınmalıdır. Bu, siber güvenlik önlemlerini de içermektedir.
- Veri Sahipliği: Bireyler, kendi kişisel verileri üzerinde hak sahibidir. Verilerini güncelleme veya silme hakkına sahip olmaları gerekir.
Bu ilkeler, hem bireylerin korunmasını hem de kuruluşların yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlar. Dijital dünyada veri gizliliği ve siber güvenlik, bireylerin haklarını koruyarak güvenli bir çevre oluşturmak adına birlikte çalışmalıdır.
Siber Güvenlikte Alınacak Önlemler ve Uygulamalar
Siber güvenlik alanında önlemler almak, organizasyonların ve bireylerin dijital varlıklarını korumak için kritik öneme sahiptir. Aşağıda belirtilen temel uygulamalar, siber saldırılara karşı daha sağlam bir savunma geliştirilmesine yardımcı olabilir:
- Güçlü Parolalar Kullanmak: Parolaların karmaşık ve tahmin edilmesi zor olması sağlanmalıdır. Büyük harf, küçük harf, rakam ve özel karakterlerin bir kombinasyonu tercih edilmelidir.
- İki Faktörlü Kimlik Doğrulama: Hibrit kimlik doğrulama yöntemleri ile siber saldırganların erişim sağlaması zorlaştırılabilir. Bu, parolanın yanı sıra ek bir doğrulama aşaması ekler.
- Düzenli Güncelleme ve Yamanlama: Yazılımların ve işletim sistemlerinin en son güncellemeleri takip edilmeli ve uygulanmalıdır. Bu, yeni çıkan güvenlik açıklarının kapatılmasına yardımcı olur.
- Siber Güvenlik Eğitim Programları: Çalışanların siber güvenlik konusunda bilinçlendirilmesi önemlidir. Eğitici programlar, olası tehditler ve en iyi uygulamalar hakkında farkındalık yaratır.
- Ağ Güvenliği Önlemleri: Güvenlik duvarları, antivirüs yazılımları ve izleme sistemleri gibi araçlar, dış saldırılara karşı ilk savunma hattını oluşturur.
- Veri Yedekleme: Kritik verilerin düzenli olarak yedeklenmesi, veri kaybı durumunda geri dönüşü sağlamak açısından hayati önem taşır.
- Siber Tehdit Analizleri: Potansiyel tehditler hakkında düzenli olarak analizler yapmak ve sistemin zayıf noktalarını tespit etmek, önceden önlem almayı kolaylaştırır.
- Olay Müdahale Planları: Bir siber saldırı meydana geldiğinde nasıl bir reaksiyon gösterileceğine dair net bir strateji geliştirilmesi önemlidir. Bu planlar, hızlı müdahale ve zarar kontrolünü içerir.
Siber güvenlik için bu önlemlerin tümü, dijital ortamda daha güvenli bir alan oluşturmak adına atılması gereken önemli adımlardır. Her birey ve kurum, kendi ihtiyaçlarına uygun önlemleri alarak, siber saldırılara karşı dirençli hale gelebilir.
Yasal Düzenlemelerin Siber Güvenlik Üzerindeki Etkisi
Siber güvenlik, bireylerin ve kuruluşların karşılaştığı en büyük tehditlerden biri haline gelmiştir. Bu bağlamda, yasal düzenlemelerin siber güvenlik üzerindeki etkisi oldukça önemlidir. Hukuki çerçeveler, kuruluşların siber güvenlik uygulamalarını ve önlemlerini nasıl alması gerektiğini belirleyerek, güvenlik stratejilerini şekillendirir.
Öncelikle, yasal düzenlemeler, organizasyonları belirli standartlara uyum sağlamaya zorlar. Bu düzenlemeler genellikle veri koruma gizliliği, kullanıcı hakları ve güvenlik standartları gibi alanları kapsar. Örneğin, Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR), kullanıcı verilerinin nasıl işlenmesi gerektiğine dair sıkı kurallar koyarak, siber güvenlik önlemlerinin güçlendirilmesine yardımcı olur.
Ayrıca, bu yasal çerçeveler, kuruluşların potansiyel siber saldırılara karşı savunma mekanizmalarını geliştirmeleri konusunda teşvik edici bir rol oynar. Yasalara uymayan kuruluşlar, sadece mali cezalarla değil, aynı zamanda itibar kaybı ile de karşılaşabilir. Bunun sonucunda, şirketler siber güvenlik stratejilerini daha proaktif bir şekilde ele almaya başlarlar.
Bir diğer önemli etki ise, çalışanların siber güvenlik eğitimine daha fazla önem verilmesidir. Yasal düzenlemeler, kuruluşların çalışanlarına düzenli eğitim vermelerini zorunlu kılarak, insan faktöründen kaynaklanan güvenlik açıklarının azaltılmasına katkı sağlar.
Yasal düzenlemeler, siber güvenlik stratejilerini yönlendiren ve geliştiren kritik unsurlardır. Kuruluşlar, bu düzenlemelere uyum sağladıkça, yalnızca yasal yükümlülüklerini yerine getirmekle kalmaz, aynı zamanda siber tehditlere karşı daha güvenli bir altyapı oluşturarak, veri ve kullanıcı güvenliğini artırmış olurlar.
Kişisel Verilerin Korunması: Yasal Gereklilikler
Siber Güvenlik çerçevesinde kişisel verilerin korunması, bireylerin gizliliğini sağlamak ve veri güvenliğini temin etmek açısından büyük bir önem taşımaktadır. Kişisel verilerin korunmasına dair yasal gereklilikler, her bireyin temel hakları arasında yer alır ve devletler, bu hakların korunması için çeşitli düzenlemeler yapmaktadır.
Modern hukuk sistemlerinde, kişisel verilerin korunmasına ilişkin en önemli düzenlemelerden biri, Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) olarak bilinen Avrupa Birliği düzenlemesidir. GDPR, kişisel verilerin işlenmesi ve saklanmasına yönelik katı kurallar getirmiştir. Bu kurallar, sigorta, sağlık, eğitim gibi birçok sektördeki veri uygulamalarını kapsar ve bireylerin verileri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlar.
Türkiye’de ise, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, kişisel verilerin işlenmesiyle ilgili açıklık, güvenlik ve şeffaflık ilkesini ön planda tutarak, veri sahiplerinin haklarını korumaktadır. KVKK, kişisel verilerin toplanması, işlenmesi ve saklanması süreçlerinde pek çok düzenleme ve yükümlülük getirmektedir. İşte bu yükümlülüklerden bazıları:
- Kişisel veri sahibinin rızası: Kişisel verilerin işlenmesi için kullanıcıdan açık bir rıza alınması gerekmektedir.
- Veri minimizasyonu: Toplanan verilerin yalnızca gerekli olanlarla sınırlı tutulması esastır.
- Veri güvenliği: Kişisel verilerin tümü, yetkisiz erişim veya veri ihlallerine karşı korunmalıdır.
- Veri sahiplerinin hakları: Verileri üzerinde bilgiye erişim, düzeltme ve silme haklarına sahip olmaları sağlanmalıdır.
Tüm bu yasal gereklilikler ile birlikte, şirketler ve kuruluşlar, siber güvenlik önlemlerini güçlendirerek veri koruma stratejilerini oluşturmak durumundadır. Hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de müşteri güveninin tesis edilmesi, günümüzde işletmeler için hayati bir gereklilik haline gelmiştir. Bu nedenle, organizasyonların siber güvenlik politikalarını gözden geçirmeleri ve güncellemeleri kaçınılmazdır.
Siber Saldırılara Karşı Koruma Yöntemleri
Siber güvenlik alanında etkili koruma yöntemleri, işletmelerin ve bireylerin veri güvenliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir. Aşağıda siber saldırılara karşı alınabilecek önlemler ve uygulamalar sıralanmıştır:
Bu önlemler, siber saldırılara karşı dirençli bir yapı oluşturmak için gereklidir. Ancak, siber güvenlikte hiçbir yöntem %100 güvenli değildir, dolayısıyla önlemlerin sürekli bir gelişim ve dikkat ile desteklenmesi gerekmektedir.
Hukuki Sorunlar: Siber Güvenlikte Sorumluluklar
Siber güvenlik, hem bireyler hem de kuruluşlar için kritik bir konu olmasının yanı sıra, hukuki açıdan da önemli sorumlulukları beraberinde getirir. Siber Güvenlik alanındaki yasal yükümlülükler, veri ihlalleri ve siber saldırılara karşı alınan önlemlerle doğrudan ilişkilidir. İşte bu çerçevede, siber güvenlikte sorumluluklar ve yasal sorumluluk halleri üzerinde durmak gerekmektedir.
Öncelikle, şirketlerin ve kuruluşların bir dizi yasal yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yükümlülükler, genel olarak veri koruma yasaları ve siber güvenlik standartlarına uygunluğu kapsamaktadır. Kuruluşların, kullanıcıların kişisel verilerini korumak için gerekli tüm tedbirleri alması ve bu verilerin kötüye kullanılmasına karşı önleyici adımlar atması beklenir. Aksi takdirde, hukuki sonuçlarla karşılaşmaları kaçınılmaz olabilir.
Hukuki sorunlar genellikle aşağıdaki alanlarda ortaya çıkar:
- Siber Saldırılara Karşı Yetersizlik: Eğer bir kuruluş, gerekli güvenlik önlemlerini almazsa, siber saldırılara karşı savunmasız kalır. Bu durumda, kullanıcıların bilgileri tehlikeye girebilir ve kuruluş sorumluluk alabilir.
- Veri İhlalleri ve Cezalar: Kişisel verilerin korunmasına yönelik yasal düzenlemelere uymamak, ciddi cezalara yol açabilir. Bu cezalar, hem mali hem de itibar kaybı şeklinde gerçekleşebilir.
- Hukuki Sorunlar ve Sorumluluklar: Kullanıcıların, veri ihlalleri nedeniyle mağdur olmaları durumunda, firmalar aleyhine hukuki süreç başlatabilir. Bu gibi durumlarda, firmanın sorumluluğu, yasal yaptırımların yanı sıra tazminat taleplerini de içerebilir.
Kısacası, siber güvenlik önlemlerinin alınması, sadece işletmelerin itibarını değil, aynı zamanda yasal sorumluluklarını da etkileyen bir durumdur. Gerekli güvenlik önlemlerinin alınmaması, hem finansal kayıplara yol açabilir hem de hukuki yollara taşınma riski taşır. Bu nedenle, kuruluşların siber güvenlik konusundaki sorumluluklarını yerine getirmeleri ve mevcut yasal düzenlemelere uymaları büyük önem taşımaktadır.
Veri İhlalleri ve Uygulanabilecek Cezalar
Veri ihlalleri, bireylerin kişisel bilgilerinin izinsiz erişim, kullanım veya ifşa edilmesi anlamına gelir. Bu tür olaylar, özellikle günümüz dijital dünyasında giderek artan bir tehdit haline gelmiştir. Siber güvenlik önlemleri yetersiz olduğunda, şirketler ve organizasyonlar, hem maddi kayıplar hem de itibar kayıpları ile karşı karşıya kalabilirler.
Veri ihlallerinin sonuçları yalnızca kullanıcılar için değil, aynı zamanda ihlali gerçekleştiren kuruluşlar için de çok ciddi olabilmektedir. Aşağıda, veri ihlalleri için uygulanabilecek ceza türlerini detaylandıracağız:
- Yasal Cezalar: Ülkeden ülkeye değişiklik gösteren yasal düzenlemeler, ihlal eden taraflara ağır para cezaları getirebilir. Özellikle GDPR gibi regülasyonlar, veri koruma yasalarına uymayan şirketlere yüksek mali cezalar uygulamaktadır.
- Bilanço Zararları: Veri ihlali nedeniyle kaybedilen müşteri güveni ve itibar, uzun vadede maddi zarara dönüşebilir. Kullanıcılar, güven medeniyetine zarar veren kuruluşlardan hizmet almayı tercih etmeyebilirler.
- Hukuki Davalar: Kişisel verilerin ihlali durumunda, kullanıcılar zararlarının tazmini için hukuki yollara başvurabilirler. Bu durum, kuruluşların mahkemelerde zaman ve kaynak kaybetmesine yol açabilir.
- Siber Güvenlik Yükümlülükleri: Düzenleyici otoriteler, ihlal sonrası kuruluşa belirli siber güvenlik uygulamalarını hayata geçirme yükümlülüğü getirebilir. Bu, ek maliyetler ve kaynak gereksinimleri anlamına gelir.
siber güvenlik önlemleri alınmadığında, veri ihlalleri hem bireyler hem de kuruluşlar için ciddi sorunlar yaratmaktadır. Bu nedenle, veri koruma yasalarına uyulması ve etkili siber güvenlik stratejilerinin geliştirilmesi, hem yasal zorunluluklı hem de etik bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır.
Siber Güvenlik Eğitimi: Bilinçli Kullanıcılar Yaratmak
Siber Güvenlik alanında en etkili koruma yöntemlerinden biri, kullanıcıların bilinçlendirilmesidir. Çünkü teknolojinin gelişmesiyle birlikte, bireyler de siber saldırılara maruz kalma riski taşıyorlar. Bu nedenle, bireylerin ve kurumların siber güvenlik konusundaki farkındalığını artırmak, güvenli bir dijital ortam sağlamak için hayati önem taşır.
Siber güvenlik eğitimi, kullanıcılara çeşitli saldırı türleri, tehlikeler ve bu tehlikelerden nasıl korunacaklarına dair bilgi sağlamayı hedefler. Eğitimin temel unsurları şunlardır:
- Sosyal Mühendislik: Kullanıcılara, şifre çalma ya da kişisel bilgileri elde etme amaçlı dolandırıcılık taktikleri hakkında bilgi verilir.
- Ağ Güvenliği: Kullanıcıların güvenli ağ kullanımı ve gereken önlemler hakkında bilinçlenmelerini sağlar.
- Şifre Yönetimi: Güçlü ve karmaşık şifreler oluşturma ve düzenli aralıklarla değiştirme alışkanlıklarını kazandırır.
- Tehdit Analizi: Kullanıcıların potansiyel tehlikeleri belirleme ve bu tehditlere karşı nasıl tepki vereceklerini öğrenmelerini sağlar.
Siber güvenlik eğitimi, yalnızca bir kez sunulan bir içerik değil, sürekli olarak güncellenmesi gereken bir süreçtir. Çünkü siber güvenlik tehditleri her geçen gün evrim geçiriyor ve yeni saldırı yöntemleri ortaya çıkıyor. Bu nedenle, bireylerin ve çalışanların düzenli olarak eğitim alması gerekmektedir.
Ayrıca, eğitimin başarıya ulaşabilmesi için pratik uygulamalar ve simülasyonlar da çok önemlidir. Senaryo tabanlı eğitimler, katılımcıların öğrendiklerini gerçek yaşam durumlarıyla ilişkilendirerek daha iyi anlamalarına yardımcı olur. Bu tür eğitimin amacı, kullanıcılar arasında siber güvenlik bilincini artırmak ve siber tehditlerle başa çıkma yeteneklerini geliştirmektir.
Kısacası, siber güvenlik eğitimleri, bireylerin sadece bilgi sahibi olmasını değil, aynı zamanda bu bilgileri uygulama becerisi kazanmalarını da sağlamalıdır. Böylece güvenilir bir dijital ortam oluşturulmuş olur ve toplumsal bir siber güvenlik bilincinin gelişimi desteklenir.
Gelecekte Siber Güvenlik ve Veri Gizliliği Trendleri
Gelecekte, Siber Güvenlik ve veri gizliliği alanında birçok yenilik ve trend öne çıkacaktır. İşte bu alandaki önemli gelişmelerden bazıları:
- Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi: Siber güvenlikte yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerinin kullanımı artarak devam edecektir. Bu teknolojiler, potansiyel tehditleri tespit etme ve müdahale etme süreçlerini hızlandıracaktır.
- Gelişmiş Kimlik Doğrulama Yöntemleri: İki aşamalı kimlik doğrulama ve biyometrik verilerin kullanımı yaygınlaşacak, böylece kullanıcıların verileri daha güvenli bir şekilde korunabilecektir.
- Uzaktan Çalışma ve Güvenlik: Pandemi sonrası uzaktan çalışma modelinin devam etmesiyle, ev ofis güvenliği ve veri koruma yöntemleri yeni bir önem kazanacaktır. Organizasyonlar, çalışanlarının evden çalışırken de güvenliklerini sağlamak için yeni stratejiler geliştireceklerdir.
- Blockchain Teknolojisi: Blockchain, veri güvenliğini artırmak ve verilerin manipülasyonunu önlemek için geleneksel sistemlerin yerine geçebilir. Bu teknoloji, özellikle finansal veriler ve kimlik bilgileri için büyük bir koruma sağlayabilir.
- Veri Gizliliği Yasalarının Güçlenmesi: Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) gibi yasaların etkisi, diğer ülkelerde de benzer düzenlemelerin uygulanmasına yol açacaktır. İşletmeler, veri gizliliği konusunda daha ketum hale gelecek ve bu konudaki uyum süreçlerini hızlandıracaktır.
- Otonom Siber Savunma Sistemleri: Otonom sistemler, tehditleri algılamak ve yanıt vermek için insan müdahalesine ihtiyaç duymadan çalışabilecek şekilde geliştirilecektir. Bu durum, tehditlerin anında tespit edilmesine ve hızlı bir şekilde karşı önlemler alınmasına olanak sağlayacaktır.
- Siber Güvenlik Bilincinin Artması: Kullanıcılar siber güvenlik konularında daha fazla bilgi sahibi olacak ve bu konuda bilinçli davranmaya yönlendirilecektir. Organizasyonlar eğitim programları düzenleyerek hem çalışanlarının hem de müşterilerinin güvenliğini artırmayı hedefleyecektir.
siber güvenlik ve veri gizliliği, gelişen teknolojiyle birlikte daha karmaşık ve önemli bir alan haline gelecektir. İşletmelerin bu değişimlere adapte olabilmeleri için sürekli güncellenen stratejiler geliştirmeleri ve teknolojik yeniliklere uyum sağlamaları gerekecektir.
Sık Sorulan Sorular
Siber güvenlik nedir?
Siber güvenlik, bilgi sistemlerini, ağları ve verileri yetkisiz erişim, saldırı ve hasara karşı korumayı amaçlayan önlemler bütünüdür.
Veri gizliliği kanunları neden önemlidir?
Veri gizliliği kanunları, bireylerin kişisel verilerinin korunmasını sağlarken, kuruluşların da veri güvenliği standartlarına uymasını zorunlu kılarak toplumsal güveni artırır.
Siber güvenlikte en yaygın tehditler nelerdir?
En yaygın tehditler arasında kötü amaçlı yazılımlar, phishing saldırıları, DDoS saldırıları ve veri hırsızlığı yer almaktadır.
GDPR nedir ve kime uygulanır?
GDPR, Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Yönetmeliği’dir ve AB içinde ikamet eden bireylerin kişisel verilerini korumak amacıyla tüm işletmelere uygulanır.
Hücre bilgilerinin korunması ne anlama geliyor?
Hücre bilgilerinin korunması, bireylerin sağlık ve kimlik bilgilerine yönelik, izinsiz erişimi ve kötüye kullanımı önlemek üzere alınan önlemleri ifade eder.
Siber güvenlik açıklarını yönetmek için neler yapmalıyız?
Siber güvenlik açıklarını yönetmek için düzenli güncellemeler yapmak, güçlü parolalar kullanmak, eğitimler vermek ve yedekleme yapmak önemlidir.
Veri gizliliği ihlali durumunda ne yapılmalıdır?
Veri gizliliği ihlali durumunda, durumu derhal yetkililere bildirmek, etkilenen bireyleri bilgilendirmek ve durumun araştırılması için gerekli adımları atmak gerekmektedir.
